KUZEY İRLANDA’NIN SEÇİMİ

Alp Ramazanoğlu |

Avrupa’nın en derin ve en köklü etnik krizlerinin başında gelen Kuzey İrlanda sorunu, dini ve mezhepsel boyutuyla da çok bilinmeyenli bir denklem.

İrlanda’nın 1922 yılında Britanya’dan ayrılmasından sonra adanın Protestan çoğunluğunun yaşadığı Kuzeydoğu bölgesi Britanya’da kalmak istedi. İrlanda’nın da bu talebi kabul etmesiyle bölge halkı Kuzey İrlanda adıyla Britanya Birleşik Krallığı’nın parçası olarak kalmaya devam etti. Oluşan yeni durum, Kuzey İrlandalı Katolikleri memnun etmedi. Onların hayali Birleşik İrlanda’ydı…

Günümüzde nüfusun yüzde 45,4’ünü oluşturan Katolikler, ağırlıklı olarak İrlanda Cumhuriyeti’ne katılmak isterken, nüfusun yüzde 54,5’ini oluşturan Protestanlar Britanya’ya bağlı kalmaktan yanalar (Ateist veya deist olan ancak kökenleri Katolik veya Protestan ailelerden gelen kişiler de oranlamaya eklendi).

Ülke Cumhuriyetçiler ve Birlikçiler olarak ikiye bölünmüş durumda. İRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) ve onun karşısında birlikçiler tarafından kurulan Ulster Gönüllü Güçleri, Kuzey İrlanda’yı bir terör ülkesi haline getirdi. Bu iki örgütün çeşitli fraksiyonları da eylemler yaparak savaşı ve istikrarsızlığı körükledi. 1960’larda başlayan ve 90’lara kadar devam eden terör olaylarında 3 binden fazla kişi yaşamını yitirdi.

1998 yılında Britanya hükümeti ve İRA arasında yapılan, tarihe Hayırlı Cuma olarak geçen barış anlaşması Kuzey İrlanda’da silahları susturdu. Ne var ki geride kalan 21 yılda susan sadece silahlar oldu. Savaş bitti ancak Kuzey İrlanda’ya barış gelemedi. Ülke zaman zaman küçük çaplı terör eylemleri ve toplumsal gerginliklerle dünya gündemine geliyor.

BREXIT AÇMAZI

İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dan oluşan konfederal bir devlet olan Britanya Birleşik Krallığı, zor günler geçiriyor. Britanya’yı kilitleyen Avrupa Birliği’nden çıkış (Brexit) süreci adeta yılan hikayesine döndü. 2016 referandumunda İngiltere ve Galler Brexit’e evet derken, Kuzey İrlanda ve İskoçya Avrupa Birliği’nde kalmaktan yana oy kullandı. AB karşıtı İngiltere’nin yüksek nüfusu AB yanlısı İskoçya ve Kuzey İrlanda’ya rağmen Britanya’yı Avrupa Birliği’nden çıkaracak.

İşte bu durum, İskoçya’da ve özellikle Kuzey İrlanda’da halkın büyük tepkisini çekiyor. İngilizlerin kararıyla gerçekleşecek AB ayrılığını adil bulmuyorlar.

YENİ BİR BÖLÜNME

Eğer Brexit gerçekleşirse önümüzdeki 10 yıl içinde Kuzey İrlanda bir referandum yapabilir. Halkı 3 şıklı bir tercih bekliyor. Ülke ya İrlanda’ya katılacak ya Britanya’ya bağlı kalacak.

Üçüncü şıkta ise yeni bir bölünme gündeme gelebilir. Ülkenin Katolik çoğunluktaki toprakları İrlanda’ya katılır, Protestan çoğunluk Britanya’da kalır. Bölünme nedeniyle karşı topraklarda kalan nüfus ise mübadele edilir.

Sorunun çözümünde bence en barışçıl sonuç bu bölünmeyle alınır. Aksi halde Kuzey İrlanda İrlanda’ya katılsa Protestanlar, Britanya’ya bağlı kalsa Katolikler problem yaşamaya ve problem yaşatmaya devam edecek.

Yüzyıllar içinde bir daha birleşmemek üzere ayrılmış iki toplumu birlikteliğe zorlamak savaşın kıyısında bir barışla uzun yıllar sürmez, süremez.

*** *** ***

1881-193∞

“Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır, ancak Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”

Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, ebediyete intikalinin 81’inci yıl dönümünde saygı, minnet, özlem ve şükranla anıyorum. 

Varlığımız Türk varlığına, fikrimiz Türkçülüğe ve Atatürkçülüğe armağan!

Ne mutlu Türk’üm diyene!