AZERBAYCAN

Alp Ramazanoğlu |

Azerbaycan ve Ermenistan, Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle savaş dahil pek çok silahlı çatışmayla karşı karşıya geldi.

1994 yılındaki büyük savaştan sonra Dağlık Karabağ ve Ermenistan-Dağlık Karabağ arasındaki tampon bölgeler Ermeni işgali altına girdi. İşgal altındaki Azerbaycan topraklarında Ermenistan dahil hiçbir ülke tarafından tanınmayan fakat Ermenistan uydusu olan Dağlık Karabağ (Artsah) Cumhuriyeti kuruldu. Birleşmiş Milletler tarafından alınan “Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilmesi” kararları hiçe sayılmaya devam ediyor.

İki ülke arasında, Dağlık Karabağ bölgesi için 30 yıla yakın süredir küçük ölçekli çatışmalar yaşanıyordu. Abilik rolü yapan Rusya’nın devreye girmesiyle bu çatışmalar sona eriyordu. Dünya bu haberlere artık alışmışken, Ermenistan ve Azerbaycan orduları bu kez Dağlık Karabağ bölgesinin dışında, kuzey sınırlarındaki Tovuz bölgesinde savaşın eşiğine geldi. Şiddetli çatışmalarda Azerbaycan ordusunda şehitler oldu. Pek çok Ermeni askeri öldürüldü.

TOVUZ’UN ÖNEMİ

Ermenistan’ın Azerbaycan’a Tovuz bölgesinde saldırması tesadüf değil. Azerbaycan ile Türkiye’yi birleştiren tek yol Tovuz’dan geçiyor. Büyük enerji projeleri petrol, doğal gaz ve demiryolu hatlarının bağlantısı bu bölgeden sağlanıyor. Rusya’nın Dağlık Karabağ’daki çatışmaların aksine Tovuz’da sessiz kalması, Suriye ve Libya’dan sonra Türkiye’ye yönelik yeni bir hamle olarak yorumlanabilir.

Ermenistan’ın Dağlık Karabağ’dan sonra, Tovuz’u ele geçirmesi, Gürcistan üzerinden sağlanan Türkiye-Azerbaycan bağlantısını da koparmış olacak. Bu durum karayolu ve demiryolu ulaşımı ile büyük enerji hatlarının ve olası yeni projelerin kesilmesi demek.

Doğu Akdeniz’de ve Libya’da Türkiye’den darbe yiyen Fransa, burada Ermenistan’ı doğrudan destekliyor. Rusya, hem Azerbaycan’ı tümden kaybetmemek hem de Türkiye ile ilişkileri dolayısıyla tarafsız görünse de sessizliğinin arkasında Ermenistan’ı cesaretlendiriyor.

TÜRKİYE MÜDAHALE EDEBİLİR

Tovuz bölgesi, Türkiye Azerbaycan bağlantısı noktasında çok kritik. Tovuz’un kaybedilmesine karşı Türk ordusu, Azerbaycan hükümetinin davetiyle bölgeye müdahale edebilir. Türkiye hükümeti yetkililerinin açıklamaları çok net.

Burada Azerbaycan hükümetinin cesur politikalar üretmesi gerekiyor. Rusya çekincesini artık üzerinden atmalı. Türkiye, Suriye’de ABD, Fransa ve Rusya’yı karşısına aldı. Libya’da yine Fransa, Rusya ve Mısır ile mücadele halinde. Azerbaycan için açılacak olası yeni cephe, mücadelelerin en kutsalı olacak.

Bütün dünya biliyor ki, Ermenistan gibi çapsız bir ülke, dış destek almadan Azerbaycan’a taş atmaya bile cesaret edemez. Kardeşlerimiz elbette Ermenistan’ı tükürüğü ile boğacak güçtedir.

Ancak bu ucube devlet, tarih boyunca yapığı gibi Batı ve Rus desteğine güveniyorsa bilsin ki Azerbaycan, yalnız değildir.

İki devlet bir millet, yüce Türk varlığının evlatları olarak; “Muhtaç olduğumuz kudret, damarlarımızdaki asil kanda mevcuttur.”